Het affiche voor de Friday-jazznight van 20 september 2019.
Giant Steps, verwijzend naar de John Coltrane compositie en gelijknamige LP uit ‘59/’60, die kan worden gezien als een nieuwe fase in de muzikale ontwikkeling van Coltrane. Die meer in het algemeen ook van grote invloed bleek op de ontwikkeling van de jazz. Nog steeds geldt dit nummer door zijn vernieuwende structuur als een soort verplichte leerstof voor veel muzikanten.

Het was aan het Ben van den Dungen Kwartet om deze ‘Coltrane-avond’ vorm te geven. De play list telde een aantal stukken uit het omvangrijke oeuvre van Coltrane, maar ook eigen composities en/of impressies op dat werk. Alleraardigst door Van den Dungen aan elkaar gepraat (“Lul ik niet teveel…?” Nee hoor, leuk juist!), zodat de nummers meteen een bepaalde context meekregen.
Naast Van den Dungen die afwisselend tenor-, en sopraansaxofoon speelde, bestond het kwartet uit pianist Miguel Rodriguez, bassist Marius Beets en drummer Gijs Dijkhuizen.
Om met Ben van den Dungen te beginnen: wat haalt die man een mooie toon uit zijn tenor! Vol, diep en strak, hetgeen heel passend deed denken aan het Coltrane-geluid uit de laat jaren ’50. Door de geregelde overstap naar de sopraansax kregen de sets alleen daardoor al een aardige variatie in klankkleur. Los nog van de repertoire keuze. Snelle stukken en héél snelle stukken, waaronder uiteraard ‘Giant Steps’ als afsluiter voor de pauze, maar evenzeer in prettig medium en ook gedragen ballads, zoals het dromerige ‘Naima’, als uitsmijter van de avond. Of zoals Van den Dungen het aankondigde: “om met een fijne vibe huiswaarts te keren”. En zo was het.

Genoeg te beleven dus en het gebodene gaf inderdaad in reuzenstappen een aardig beeld langs de muzikale milestones van saxofonist Coltrane. Waarbij de free jazz die in zijn laatste levensjaren de boventoon voerde, trouwens geheel achterwege bleef. ’t Was voor een enkeling al modern genoeg.
Gek eigenlijk dat Coltrane zo vaak wordt geduid als de man van piep-jan-knor-muziek, terwijl die zelfde Coltrane bijvoorbeeld toch mede de sfeer bepaalde op die zo bejubelde ‘Kind of Blue’ LP. En het vervolg van de bebopontwikkelingen sterk heeft beïnvloed.

Miguel Rodriguez

De andere muzikanten van dienst droegen niet minder bij aan het succes van de avond. Feestjes waren het, de soli van pianist Miguel Rodriguez. Helder van opbouw, sprankelende techniek en bij tijd en wijle super groovy en opgeleukt met bluesy, funky licks. Wat een fijne speler!
Omdat bassist Marius Beets (‘captain Beets’, aldus Van den Dungen) vaker in De Tor te horen is, zou je de neiging kunnen hebben zijn aandeel als gebruikelijk stabiel, goed van toon en zeer ondersteunend af te doen. Ook in dit clubje had hij die rol.

Gijs Dijkhuizen

Zeker in dit soort muziek, waarin de basrol bij uitstek het anker voor het geheel vormt, kwamen die kwaliteiten zeer van pas. Extra vermelding hier ook voor zijn prima solowerk. Bijvoorbeeld in Billy Eckstine’s ballad ‘I want to talk about you’. Mooi man!
Ook drummer Gijs Dijkhuizen is in De Tor een graag geziene gast, die zich uitstekend van zijn taak kwijtte. Solide, en op de een of andere manier straalt hij al spelend een soort innemendheid uit.

Een beetje tegenvallend tenslotte was de opkomst. Zeker in vergelijking met de week ervoor toen het seizoen een soort prelude had met het Johann Sebastian Jazz-project. Kennelijk boezemt de associatie met John Coltrane op voorhand wat schrik in, te rebels, te vrij of zo. Maar wie zich daardoor niet liet afschrikken beleefde een avond met eersteklas jazz, charmant verpakt door één van de leidende saxofonisten van ons land. Met reuzenstappen door de jazzgeschiedenis van de eind jaren ’50, begin jaren ’60. En dat was toch weer gewoon in Enschede te beleven. Hoewel, gewoon….?