In het ruim 40-jarig bestaan van de Tor hebben naar schatting zo’n 1.200 concerten plaatsgevonden. Veel trouwe bezoekers hebben daar de mooiste herinneringen aan. Maar herinneringen aan historische optredens verdwijnen op den duur vanwege de eindigheid van het leven.
Welke Tor-concerten daarentegen zijn voor de eeuwigheid vastgelegd op geluidsdragers? Dat zijn er helaas niet zo veel. De laatste jaren zijn er CD’s verschenen van concerten van Jan Wessels met Hermine Deurloo en van de Dual City Concert Band met Peter Tiehuis. Van wat oudere datum ook van Vincent Alexander en gelukkig is vorig jaar het legendarische optreden van Dizzy Gillespie uit 1987 alsnog uitgegeven. Maar daarmee is de koek wel zo ongeveer op. Toch vraag ik mij wel eens af of er niet nog ergens legale of illegale bandopnames van Tor-concerten bij iemand op zolder liggen weg te kwijnen.
Het doet me altijd denken aan de wederwaardigheden rond 1950 van Dean Benedetti, een jonge middelmatige saxofonist uit Amerika, die helemaal idolaat was van Charlie Parker. Om de grote meester helemaal te doorgronden en zijn spel te imiteren, verzamelde Benedetti zoveel mogelijk solo’s van Parker’s optredens in jazzpodia aan weerszijden van de Verenigde Staten, voornamelijk in de Hi-De-Ho Club in Los Angeles en The Onyx op 52nd Street New York. Dat alles met de bedoeling de boel noot voor noot uit te schrijven en na te kunnen spelen, wat er overigens niet van gekomen is.
Daarvoor gebruikte hij opname-apparatuur die wij nu als zeer gebrekkig zouden kwalificeren; het geproduceerde geluid was er dan ook naar. Benedetti had bovendien de vervelende gewoonte zelden een heel nummer op te nemen, maar vrijwel altijd alleen de solo’s van zijn idool. Zodra een andere solist naar voren kwam, kneep Benedetti de opname af, waardoor vaak niet te achterhalen viel welk nummer er gespeeld werd. Voorts verzuimde hij meestal aan te geven op welke datum en plaats de opnames tot stand waren gekomen, waardoor er een kakofonische onontwarbare brij resteerde.
Toen Benedetti in 1957 op 34-jarige leeftijd stierf (hij werd even oud als zijn idool die twee jaar eerder overleed), vond men in zijn nalatenschap maar liefst 461 Parker-opnames, koffers vol en doorgaans in desolate staat. Mosaic Records heeft het aangedurfd het materiaal zoveel mogelijk te ontwarren en heeft in de jaren negentig 278 items op zeven CD’s uitgegeven, na jaren van technisch en muziekhistorisch monnikenwerk.
Wie meer over de escapades van Benedetti wil weten, leze het boek ‘De koffer van Benedetti en andere stukken over jazz’, van de hand van oud-Enschedeër Coen de Jonge, in 2001 uitgegeven bij De Prom in Baarn.
Ik heb – met Benedetti als voorbeeld – de hoop nog niet helemaal opgegeven dat ooit iemand zich bij mij zal melden met de mededeling alle optredens in de Tor van Teddy Edwards of Rein de Graaff op tape te hebben opgenomen, en vervolgens nonchalant openbaart het concert van Chet Baker uit 1983 integraal te bezitten. In blijde afwachting zit ik wekelijks aan de bar, tweede kruk van links, naast Bernard Spiele.
Ab Gellekink
zie ook: http://www.mosaicrecords.com/prodinfo.asp?number=129-MD-CD
